Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος δρομολόγησε διαδικασία ελέγχου του κτηρίου του πρώην ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, ώστε να διαπιστωθεί η στατική του επάρκεια, με σκοπό την αξιοποίησή του, αν τα δεδομένα επιτρέπουν κάτι τέτοιο.

Η εξέλιξη αυτή κατέστη εφικτή ύστερα από κάποιες επαφές οι οποίες φέρουν τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία το αξιοποιούν εδώ και δεκαετίες, να μην επιθυμούν, λόγω και της κατάστασης του να το διατηρήσουν.

Ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος με τον οποίον επικοινώνησε ο «Φ», απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε, πως αν το κτήριο αποδειχθεί ανθεκτικό και, τελικά, τα Ηνωμένα Έθνη το εγκαταλείψουν, ο ίδιος δεν επιθυμεί να επαναλειτουργήσει ως ξενοδοχείο αλλά να αξιοποιηθεί για τη διοργάνωση κάποιων εκδηλώσεων της Εκκλησίας αλλά και άλλες πολιτιστικού περιεχομένου.

Τυχόν αλλαγή χρήσης του κτηρίου και αξιοποίηση του για εκδηλώσεις και ευρύτερα για πολιτιστικούς σκοπούς, εκτιμάται θα προσδώσει ζωή σε μια περιοχή (όπου πολλές από τις προσπάθειες αναζωογόνησης ναυάγησαν) με προοπτική να προσελκύσει και άλλες χρήσεις.

Ο Μακαριότατος ανέφερε πως η επάρκεια ή μη του κτηρίου, το οποίο παρά τα χρόνια που πέρασαν δεν φαίνεται επικίνδυνο, θα διαπιστωθεί με στατική μελέτη. Αν ευοδωθούν οι προσπάθειες εκ νέου χρήσης του ιστορικού πρώην ξενοδοχείου, η Εκκλησία θέλει να είναι βέβαιη πως οι μελλοντικοί του χρήστες, επισκέπτες κ.ο.κ., θα είναι ασφαλείς στους χώρους του, είπε ο Αρχιεπίσκοπος.

Έκτοτε το κτήριο συντηρήθηκε κατά καιρούς με δαπάνες της Κυπριακής Δημοκρατίας και το κόστος εκτιμάται ότι διαχρονικά ανήλθε σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, αν ληφθεί υπόψιν πως μόνο μια από τις συντηρήσεις κόστισε περίπου €2 εκατ.

Προβλήματα δημιουργήθηκαν, ανάμεσα σε άλλα, και στα μπαλκόνια, την τοιχοποιία και σε άλλα σημεία, τα οποία, ωστόσο, θεωρείται εκ πρώτης όψεως, ότι είναι επιδιορθώσιμα. Όσο για το κόστος γίνεται αντιληπτό, πως αναμένεται να δαπανηθούν μερικά εκατομμύρια, αφού πέραν του ιδίου του κτηρίου, θα απαιτηθούν νέες υπηρεσίες ηλεκτρική εγκατάσταση κ.ο.κ., ενώ αντικατάστασης κρίνεται ότι χρήζουν και τα πορτοπαράθυρα ή μέρος των δαπέδων κ.λπ.. Και βεβαίως, θα απαιτηθεί ενεργειακή αναβάθμιση.

Όπως πληροφορούμαστε, αναμένεται να πραγματοποιηθεί σύσκεψη κατά τη διάρκεια της οποίας πέραν του ζητήματος της στατικής επάρκειας του ξενοδοχείου, θα συζητηθούν και τα πολεοδομικά δεδομένα, δηλαδή τι επιτρέπεται και τι μη στην περιοχή. Δεδομένου ότι η χρήση θα είναι πιο ήπια σε σχέση με την προηγούμενη, θεωρείται δεδομένο ότι δεν θα προκύψουν ενστάσεις.

Όπως πληροφορείται ο «Φ» από το περιβάλλον της Αρχιεπισκοπής, ο Μακαριότατος θεωρεί μεν ότι η Εκκλησία πρέπει να αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα προκειμένου να στηρίζει και το κοινωνικό της έργο, αλλά παράλληλα, θεωρώντας πως αυτό δεν είναι αυτοσκοπός, κατέληξε πως το κτήριο πρέπει να έχει άλλη χρήση και να εξυπηρετεί την ευρύτερη κοινωνία. Το κτήριο βρίσκεται στη νεκρή ζώνη, η οποία ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία αλλά αν υπάρχουν κάποιες πτυχές τεχνοκρατικού επιπέδου, ως προς τον τρόπο χρήσης του κτηρίου, αναμένεται να συζητηθούν.

Με βάση τα στοιχεία που είδαν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, αρχιτέκτονας του έργου ήταν ο Γερμανός Μπέντζαμιν Γκούνσμπεργκ και οι εργασίες ανέγερσης του ξενοδοχείου, κόστους περίπου 200.000 λιρών, ολοκληρώθηκαν το 1949 από την εταιρεία Cyprus Hotels Limited. Η τελετή εγκαινίων έγινε στις 8 Οκτωβρίου στην παρουσία του τότε Βρετανού Κυβερνήτη Άντριου Μπαρκυόρθ Ράιτ.

Η πορεία του μέσα από την ιστορία

Το Λήδρα Πάλας θεωρείτο, και ήταν, πολυτελές και συγκρινόταν με ανάλογα πολυτελή ξενοδοχεία της ανατολικής Μεσογείου. Ανάμεσα στους επισκέπτες/θαμώνες του, ακόμη και αστέρια του Χόλυγουντ.
Σε πρώτη φάση διέθετε 94 υπνοδωμάτια τα οποία περιλάμβαναν 150 κρεβάτια. Τα δωμάτια διέθεταν ζεστό και κρύο νερό, κεντρική θέρμανση και τηλέφωνο.

Οι πελάτες εξυπηρετούνταν από δύο εστιατόρια, δύο μπαρ, καφέ και αίθουσα εκδηλώσεων. Στην πορεία και συγκεκριμένα την περίοδο 1967-1968 προστέθηκαν άλλοι δύο όροφοι, με τα δωμάτια να αυξάνονται σε 200, και τα κρεβάτια σε 320.

Όταν απεβίωσε ο μεγαλομέτοχος της εταιρείας στον οποίο ανήκε το ξενοδοχείο, Δημήτριος Ζερπίνης, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος αγόρασε τις μετοχές του από τη γυναίκα του, καθιστώντας την Αρχιεπισκοπή κύριο μέτοχο του ξενοδοχείου.

Όπως έγραψε πρόσφατα ο «Φ», οι ΟΗΕδες θέλουν να αξιοποιήσουν υποστατικό, στην αυλή του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, στη νεκρή ζώνη, που χρησιμοποιείτο από τους Αμερικανούς για το πρόγραμμα Φούλμπράιτ. Μια τέτοια εξέλιξη απαιτεί τη συναίνεση της ιδιοκτήτριας εταιρείας, δηλαδή της Αρχιεπισκοπής, η οποία μέσω εκπροσώπου της απέρριψε το ενδεχόμενο, επιφυλάσσοντας παράλληλα τα δικαιώματα της Εκκλησίας.

Από πλευράς της η ΟΥΝΦΙΚΥΠ για αρκετά χρόνια διατηρούσε τη θέση, πως το Λήδρα Πάλας θα παρέμενε υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών, με τους κοινόχρηστους χώρους του να εξακολουθήσουν να αξιοποιούνται για διακοινοτικές δραστηριότητες.
Από το 1974 το Λήδρα Πάλας τελεί υπό τον έλεγχο του ΟΗΕ και από το 1993 εγκαταστάθηκαν σε αυτό Βρετανοί ειρηνευτές. Λόγω της κατάστασης του κτηρίου, σε κάποιο στάδιο οι ειρηνευτές εγκαταστάθηκαν σε λυόμενα.

Όπως προαναφέρθηκε, το 1956, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επέλεξε το Λήδρα Πάλας για να συναντήσει τον Κυβερνήτη Χάρτινγκ με αντικείμενο συζήτησης τη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Την ίδια χρονιά και συγκεκριμένα στις 26 Νοεμβρίου, οι Άγγλοι αποικιοκράτες είχαν δείπνο και ανάμεσά στους προσκεκλημένους περιλαμβανόταν και ο αρχηγός της αντικατασκοπίας. Κατά τη διάρκεια του γεύματος πυροδοτήθηκε και εξερράγη βόμβα η οποία είχε τοποθετηθεί πίσω από το καλοριφέρ. Δεύτερη βόμβα η οποία είχε τοποθετηθεί στην ίδια αίθουσα δεν εξερράγη. Προκλήθηκαν ελάχιστες ζημιές χωρίς να τραυματιστεί οποιοσδήποτε.

Οι Βρετανοί συγκέντρωσαν στο σαλόνι όλο το προσωπικό επιχειρώντας να εξασφαλίσουν μαρτυρίες, αλλά ουδείς μίλησε.

Συνάντηση Μακαρίου – Χάρτινγκ

Για την ιστορία αναφέρεται, πως το 1956, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επέλεξε το Λήδρα Πάλας για να συναντήσει τον Κυβερνήτη Χάρτινγκ με αντικείμενο συζήτησης τη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Στο Λήδρα Πάλας φιλοξένησε και τις διακοινοτικές συνομιλίες. Το 1974 αρκετοί δημοσιογράφοι κάλυψαν από εκεί την τουρκική εισβολή. Μάλιστα, δύο εθνοφρουροί που επάνδρωναν φυλάκιο μέσα στο ξενοδοχείο, ήταν οι πρώτοι νεκροί της εισβολής.

Οι Τούρκοι έπλητταν συνεχώς το ξενοδοχείο και απείλησαν πως αν το ξενοδοχείο δεν εκκενωθεί από τους εθνοφρουρούς, θα το βομβάρδιζαν. Παρά τις πιέσεις οι εθνοφρουροί δεν αποχώρησαν και την επομένη το ξενοδοχείο τέθηκε υπό τον έλεγχο τους.