Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σταδιακά οι νοοτροπίες των οικογενειών έχουν αλλάξει, αντιλαμβάνονται την αξία του σωστού σχεδιασμού, το «παθητικό εισόδημα», είτε αυτό είναι στη μορφή ενοικίων είτε μερισμάτων, και εκμεταλλευόμενοι τα φορολογικά κίνητρα σχεδιάζουν το μέλλον μέσω συνεισφορών σε ταμεία προνοίας ή με τη σύναψη ασφαλειών ζωής ανταποδοτικού χαρακτήρα.

Αλλαγή νοοτροπιών και παθητικό εισόδημα

Κάθε νοικοκυριό και κάθε άτομο ξεχωριστά προσπαθεί να κάνει τον δικό του προϋπολογισμό, υπολογίζοντας τις τωρινές και ενδεχόμενες ανάγκες της οικογένειάς του, τη διασφάλιση του μέλλοντος για τον ίδιο, π.χ. σύνταξη και για τα παιδιά του π.χ. σπουδές και επενδύοντας ή αποταμιεύοντας τα πλεονάσματα.

Κάθε νοικοκυριό, όπως και κάθε επιχείρηση, συγκροτούν τον οικογενειακό ή επιχειρηματικό προϋπολογισμό, ώστε να διασφαλίζεται για το κάθε άτομο, μέσα από το πέρασμα των χρόνων, ένα ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης για τον ίδιο και την οικογένειά του, ενώ για τις επιχειρήσεις η βιωσιμότητα και η ανάπτυξή τους.

Οικογενειακός προϋπολογισμός και στρατηγική επενδύσεων

Ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός προσαρμόζεται στα δεδομένα που επικρατούν στην αγορά αλλά και στο γενικότερο οικονομικό και πολιτικό κλίμα. Σε περιόδους αστάθειας, μεταβλητότητας και ύφεσης συνήθως οι καταναλωτές είναι πιο επιφυλακτικοί, ενώ σε περιόδους ευφορίας οι δαπάνες αυξάνονται.

Η στρατηγική για κάθε οικογένεια εξαρτάται από τα περιουσιακά στοιχεία που έχει, τα υφιστάμενα και μελλοντικά εισοδήματα και τη διάθεσή της όσον αφορά το θέμα ρίσκου. Για παράδειγμα, οι συντηρητικοί θα αναζητήσουν «σίγουρες επενδύσεις», ίσως ακίνητα και υψηλής διαβάθμισης μετοχές αρκούμενοι σε αποδόσεις του 3%-4%, ενώ στην αντίπερα όχθη οι λάτρεις του είδους θα επενδύσουν σε εξειδικευμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα υψηλού ρίσκου και μεγάλων αποδόσεων. Φυσικά, η πιθανή απώλεια κεφαλαίων για τη δεύτερη κατηγορία είναι μεγαλύτερη.

Το σημείο ισορροπίας είναι να επενδύονται κεφάλαια που θεωρούνται πλεονάσματα στον οικογενειακό προϋπολογισμό, ενδεχομένως με τη σύναψη δανεισμού στα μέτρα της οικογένειας και τις στρωματοποιημένες επενδύσεις, δηλαδή σε σωστή αναλογία αυτές του υψηλού και του χαμηλού ρίσκου.

housing2.jpg

Το συνταξιοδοτικό σύστημα και οι τρεις πυλώνες

Αρκετές είναι οι συζητήσεις που γίνονται για την αναδιαμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος στη χώρα μας, λαμβάνοντας υπόψη το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση δημογραφικά. Αυτό είναι, μαζί με τη φορολογική μεταρρύθμιση, ένας από τους κύριους στόχους, σύμφωνα και με τις συζητήσεις του Υπουργικού Συμβουλίου πρόσφατα, για το τρέχον έτος.

Το ζήτημα δεν είναι αμιγώς οικονομικό αλλά έχει και σημαντικές κοινωνικές προεκτάσεις. Από τη μια είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, χωρίς ασύμμετρη επιβάρυνση στα δημόσια οικονομικά και από την άλλη της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ατόμων μετά τη συνταξιοδότηση (η διασφάλιση επαρκών εισοδημάτων ενισχύει την κατανάλωση από μέρους αυτής της ομάδας των συμπολιτών μας και την οικονομική δραστηριότητα).

Πέρα από το κρατικό συνταξιοδοτικό σύστημα, στο σύνολο υπάρχουν τρεις πυλώνες που αφορούν τις συντάξεις, οι πολίτες κάνουν τα δικά τους πλάνα ώστε να διασφαλίσουν επιπλέον εισοδήματα κατά τη διάρκεια της συνταξιοδοτικής περιόδου. Υπάρχουν περιπτώσεις ατόμων που επιλέγουν ή αναγκάζονται να εργαστούν, ενδεχομένως λιγότερες ώρες ή / και σε λιγότερο βαριές εργασίες και περιπτώσεις κατά τις οποίες εξασφαλίζουν εισόδημα κάποιες επενδυτικές συναλλαγές ή και διασφαλίζουν παθητικό εισόδημα όπως ενοίκια, μερίσματα και τόκους.

Κύριος ρόλος ενός συνταξιοδοτικού συστήματος είναι η διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης για όλον τον πληθυσμό μετά τη συνταξιοδότησή του. Φυσικά υπάρχουν και τα προγράμματα κοινωνικής συνοχής του κράτους, τα οποία λειτουργούν ως αρωγοί στις περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη, όπως στους συνταξιούχους.

O πρώτος πυλώνας ενός συνταξιοδοτικού συστήματος αφορά στην εθνική σύνταξη, η οποία είναι υποχρεωτική και το ποσό εξαρτάται από τις συνεισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Για τους μεν εργοδοτούμενους, το ποσό των εισφορών αποκόπτεται από τη μισθοδοσία τους και μαζί με τη συνεισφορά του εργοδότη καταβάλλεται μηνιαίως. Για τους δε αυτοεργοδοτούμενους, η καταβολή γίνεται ανά τρίμηνο. Υπήρξαν αυξήσεις στα ποσοστά συνεισφορών και των μέγιστων ποσών, στα οποία επιβάλλονται οι συνεισφορές.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τα ταμεία προνοίας και τα ταμεία συντάξεως, όπου εργοδότες και εργοδοτούμενοι καταβάλλουν εισφορές με βάση το καταστατικό του ταμείου που εγκρίθηκε από τις αρχές. Τα περισσότερα ταμεία προνοούν την εφάπαξ πληρωμή, κυρίως για φορολογικούς σκοπούς του ποσού που αναλογεί στο μέλος είτε κατά την αφυπηρέτησή του ή τον τερματισμό της συγκεκριμένης εργοδότησης.

Ο τρίτος πυλώνας είναι προαιρετικός και ιδιωτικός και αφορά κυρίως τη δυνατότητα κάθε ιδιώτη να επενδύσει/αποταμιεύσει μέρος του καθαρού του εισοδήματος μέσω επενδυτικών σχεδίων (annuities) ή ασφαλιστικών σχεδίων με συγκεκριμένη απόδοση και ανάλογα με το ρίσκο που θα ήθελε ο κάθε ιδιώτης ν’ αναλάβει.

Η σημασία ενίσχυσης δεύτερου και τρίτου πυλώνα

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενισχυθεί ο δεύτερος αλλά και ο τρίτος πυλώνας του συνταξιοδοτικού συστήματος, ώστε να υπάρχει αποσυμφόρηση των αναγκών για επιπλέον επιδοματική πολιτική για συνταξιούχους αλλά και ενίσχυση των εισοδημάτων όσων αφυπηρετούν. Συγκεκριμένα, επιπλέον φορολογικά κίνητρα για εργοδότες και εργοδοτούμενους θα μπορούσαν να συζητηθούν στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης.

Σε σχέση με την ασφάλιση και τα ταμεία προνοίας, παρέχονται συγκεκριμένα κίνητρα. Μεγαλύτερη συνεισφορά από τον πολίτη ισοδυναμεί και με μείωση των διαθέσιμων εισοδημάτων του, προς όφελος όμως της διασφάλισης ενός σταθερού εισοδήματος κατά τη συνταξιοδότησή του και καλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας όταν τις χρειαστεί.

Αποδόσεις κεφαλαίων και επενδυτικά μοντέλα

Προκύπτουν ζητήματα αποδόσεων των κεφαλαίων των συνταξιοδοτικών ταμείων, ειδικά σε περιπτώσεις χαμηλών επιτοκίων και υψηλού πληθωρισμού. Η αποταμίευση σε τέτοιες περιπτώσεις σε τραπεζικά ιδρύματα μειώνει την αξία των χρημάτων, οπότε θα πρέπει να υπάρχουν και άλλες επενδύσεις σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές στρωματοποίησης και αξιολόγησης των κινδύνων και των αποδόσεων. Υπάρχουν συγκεκριμένα μοντέλα επενδυτικών δραστηριοτήτων που χρησιμοποιούνται διεθνώς, φυσικά θα πρέπει να υπάρχει συνεχής αξιολόγηση και λογοδοσία.

Κοινωνικές προεκτάσεις: εκπαίδευση, υγεία, στέγαση, ποιότητα ζωής

Η διασφάλιση ενός καλού βιοτικού επιπέδου για τα άτομα της τρίτης ηλικίας θα πρέπει ν’ αποτελεί προτεραιότητα για κάθε ευνομούμενη πολιτεία. Πέραν του συνταξιοδοτικού και της διασφάλισης των εισοδημάτων για τις καθημερινές ανάγκες αυτής της κατηγορίας των πολιτών, υπάρχουν και ζητήματα που αφορούν την ιατρική περίθαλψη, την πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες όπως τραπεζικά ιδρύματα χωρίς ταλαιπωρία και άλλα που πρέπει να τυγχάνουν σωστού χειρισμού.

Ένα κράτος που σέβεται τους πολίτες του θα πρέπει να δημιουργεί τέτοιες συνθήκες, που να διασφαλίζει τέσσερα βασικά πράγματα γι’ αυτούς. Την εκπαίδευση, ως χώρο δημιουργίας και όχι μόνο μεταφοράς γνώσης, την υγεία, τη στέγαση και την καλύτερη ποιότητα ζωής και καθημερινότητας των πολιτών.

Είναι αντιληπτό ότι τα πιο πάνω συνδυαστικά διασφαλίζουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής και δεν αναφερόμαστε σε πολυτέλειες, αλλά σε απλές καθημερινές ανάγκες. Την ίδια στιγμή, αυτές οι συνθήκες δεν πρέπει να δημιουργηθούν μέσα από παραχώρηση αστόχευτων επιδομάτων, αλλά μέσα από την ενίσχυση των παραγωγικών μονάδων του πληθυσμού και των εισοδημάτων, την ισονομία, το δίκαιο φορολογικό σύστημα και τον σωστό σχεδιασμό.

Διοικητική έρευνα διατάχθηκε από την Αστυνομία μετά τον εντοπισμό κινητού τηλεφώνου στην κατοχή κρατούμενου για την υπόθεση της δολοφονίας του Σταύρου Δημοσθένους, η οποία διαπράχθηκε στις 17 Οκτωβρίου στη Λεμεσό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το κινητό εντοπίστηκε στην κατοχή του υπόπτου, μετά από έλεγχο που διενεργήθηκε στα κρατητήρια της ΑΔΕ Λεμεσού. 

Μετά τον εντοπισμό, άρχισε έρευνα για να διαπιστωθεί το πώς κατάληξε στην κατοχή του κρατούμενου το κινητό. 

Ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κρατούμενος ισχυρίστηκε ότι πήρε το κινητό από υπόδικο, ο οποίος θα επέστρεφε στις Κεντρικές Φυλακές. 

Οι έρευνες συνεχίζονται. 

Η νέα μετάλλαξη του κορωνοϊού, που έχει εντοπιστεί εδώ και μερικές εβδομάδες, προκαλεί αυξομειώσεις στα κρούσματα διεθνώς, δήλωσε ο Δρ Πέτρος Καραγιάννης, μιλώντας στο Πρωτοσέλιδο.

Όπως εξήγησε, το κύριο χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης παραλλαγής είναι ο πολύ έντονος πονόλαιμος, που προκαλεί βραχνάδα στη φωνή, ενώ τα υπόλοιπα συμπτώματα, καταρροή, πυρετός και γενική κακουχία, παραμένουν παρόμοια με εκείνα των προηγούμενων στελεχών.

«Οι παραλλαγές αυτές αλλάζουν ένα ή δύο αμινοξέα από την πρωτεΐνη που χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει στα κύτταρά μας. Αυτές οι μικρές μεταλλάξεις επιτρέπουν στον ιό να μεταδίδεται ευκολότερα, σε μια προσπάθεια να διαιωνιστεί», σημείωσε ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι τα συμπτώματα παραμένουν γενικά πιο ήπια σε σχέση με παλαιότερες μεταλλάξεις, όπως η Δέλτα, η οποία ήταν «η πιο θανατηφόρα».

Ωστόσο, προειδοποίησε πως, καθώς η ανοσία του πληθυσμού εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, ιδίως σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν νοσήσει πρόσφατα, , ενδέχεται να παρουσιαστούν πιο έντονα συμπτώματα. «Αυτό εξαρτάται και από το γενετικό υπόβαθρο του καθενός», τόνισε, επισημαίνοντας ότι ο ιός εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για άτομα με υποκείμενα νοσήματα, καθώς διεθνώς εξακολουθούν να καταγράφονται θάνατοι που οφείλονται στον κορωνοϊό.

Αναφερόμενος στα μέτρα προστασίας, ο Δρ Καραγιάννης σημείωσε πως αρκετός κόσμος συνεχίζει να λαμβάνει προφυλάξεις, ιδίως σε ταξίδια και πολυσύχναστους χώρους. «Πρόσφατα ταξίδεψα στο Λονδίνο και παρατήρησα πολλούς να φορούν μάσκες σε αεροδρόμια, μέσα μεταφοράς και καταστήματα», είπε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι ο εμβολιασμός για γρίπη Α και Β παραμένει χαμηλός, γεγονός που οδηγεί σε πιο έντονα συμπτώματα. Αντιθέτως, όσοι έχουν εμβολιαστεί ή νοσήσει από κορωνοϊό διαθέτουν ανοσολογική μνήμη, η οποία βοηθά τον οργανισμό να καταπολεμήσει τον ιό αποτελεσματικότερα.

Ο καθηγητής προειδοποίησε επίσης ότι, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο, αναμένεται αύξηση λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως ήδη καταγράφηκε σε χώρες του νοτίου ημισφαιρίου, μεταξύ των οποίων και η Αυστραλία.

Κλείνοντας, ο Δρ Καραγιάννης κάλεσε το κοινό να τηρεί τα βασικά μέτρα αυτοπροστασίας –πλύσιμο χεριών, χρήση μάσκας και αποφυγή χώρων με συνωστισμό–, τονίζοντας πως «τα μέτρα αυτά προστατεύουν όχι μόνο από τον κορωνοϊό, αλλά και από όλους τους ιούς του αναπνευστικού».