PODCAST
Μνήμη και Τιμή: Πεσόντες και αγνοούμενοι του Λυθροδόντα
Παύλος Παύλου
Έκδοση Κοινοτικού Συμβουλίου Λυθροδόντα
Τα τελευταία 10 χρόνια τα καλοκαίρια μου τα περνώ κυρίως στο χωριό Λυθροδόντας, μισή ώρα δρόμος από τη Λευκωσία, με το άρωμα του πεύκου στα ρουθούνια και το πράσινο χρώμα της ελιάς να συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο στους πρόποδες του Μαχαιρά. Στην κεντρική πλατεία του χωριού δεσπόζει το Μνημείο Πεσόντων και Αγνοουμένων, είκοσι δυο ήρωες ήταν η αιματηρή συνεισφορά του Λυθροδόντα στον βωμό για την ελευθερία, δύο το 1964 και είκοσι το 1974.
Ο δημοσιογράφος Παύλος Παύλου κατέγραψε στο βιβλίο του «Μνήμη και Τιμή» το χρονικό των ηρώων μέσα από συνεντεύξεις συγγενών στοχεύοντας σ’ αυτό: «Η μνήμη καταργεί τη λήθη και συνιστά νίκη κατά του θανάτου. Οφειλόμενο χρέος σε όσους υπηρέτησαν την πατρίδα και θυσιάστηκαν γι’ αυτήν είναι να συντηρούμε τη μνήμη τους και να τους αποδίδουμε την οφειλόμενη τιμή».
Ο συγγραφέας Παύλος Παύλου γράφει:
Η ιδέα για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου ξεκίνησε από τον αδελφικό μου φίλο Χάρη Συμεωνίδη. Αδελφός του πρώτου αγνοούμενου του Λυθροδόντα, του Αντώνη Συμεωνίδη, που απήχθη από τους Τούρκους και χάθηκε στα δεκαεννιά του χρόνια, ο Χάρης έζησε βαθιά στο είναι του από το 1964 την τραγική απώλεια και όσα αυτή συνεπάγεται. Πληγωμένος ο ίδιος και σε υψηλό βαθμό ευαισθητοποιημένος, μου μίλησε για την ανάγκη να αποτυπώσουμε σ’ ένα βιβλίο την προσωπικότητα του καθενός από τους είκοσι δύο πεσόντες και αγνοουμένους του Λυθροδόντα. Υιοθέτησα αμέσως την ιδέα, συναισθανόμενος την υποχρέωσή μας να διατηρήσουμε αιώνια τη μνήμη αυτών των ανθρώπων, να τους αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή και να καταγράψουμε τον πόνο και τα βιώματα των δικών τους και των φίλων τους. Να προσφέρουμε ακόμη στα νέα παιδιά εφόδια αυτογνωσίας και συντήρησης της μνήμης τους. Την ιδέα υιοθέτησε το κοινοτικό συμβούλιο Λυθροδόντα που έθεσε την όλη προσπάθεια υπό την αιγίδα του.
Το βιβλίο σκιαγραφεί την προσωπικότητα και τις συνθήκες μέσα στις οποίες χάθηκαν 22 συνολικά κάτοικοι του Λυθροδόντα, δύο το 1964 και είκοσι το 1974. Αν σκεφτεί κανείς ότι από μία μόνο κοινότητα, στην οποία οι οικογένειες είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, χάθηκαν 22 άνθρωποι, γίνεται αντιληπτό ότι η τραγωδία έπληξε σχεδόν ολόκληρο το χωριό. Είναι μια αιμάσσουσα πληγή που μέχρι σήμερα παραμένει
ανοικτή. Αυτό ζήσαμε σ’ όλη τη διάρκεια της επώδυνης διαδικασίας της συλλογής των απαραίτητων πληροφοριών για τη συγγραφή του βιβλίου. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο της συνέντευξης, η οποία επέτρεψε να έλθουν στην επιφάνεια αυθεντικές μαρτυρίες, τόσο για τους 22 όσο και για τις συνθήκες μέσα στις οποίες έζησαν, στις δεκαετίες 1950 και 1960. Συλλέξαμε ταυτόχρονα φωτογραφικό υλικό, το περισσότερο σε ασπρόμαυρο εποχής, που παρουσιάζει από μόνο του ξεχωριστό ενδιαφέρον. Έχουμε ακόμη τη φωτογραφία του καθενός από τα άτομα που κατέθεσαν τη μαρτυρία τους, στοιχείο που έχει το δικό του ενδιαφέρον για την ιστορία της κοινότητας Λυθροδόντα.
Οι συνεντεύξεις και οι αναφορές στα παρουσιαζόμενα πρόσωπα δεν έχουν την ίδια έκταση και αυτό είναι φυσικό. Κάποιοι απ’ αυτούς ήταν φτασμένοι οικογενειάρχες και επαγγελματίες με προσφορά στα κοινά, ενώ κάποιοι άλλοι ήταν στα πρώτα χρόνια της νιότης τους και δεν πρόλαβαν καλά-καλά να γνωρίσουν τη ζωή. Είναι ενδεικτικό ότι για κάποιους καταφέραμε να συγκεντρώσουμε 20-25 άτομα (συγγενείς, φίλους, συστρατιώτες), ενώ για κάποιους άλλους 3-4 άτομα. Στην κάθε παρουσίαση υπάρχει πρόλογος του συγγραφέα σε στυλ δημοσιογραφικού ρεπορτάζ, στον οποίο σκιαγραφείται η προσωπικότητα του κάθε ήρωα και συμπυκνώνεται η ουσία των μαρτυριών που κατατέθηκαν. Ακολουθούν οι συνεντεύξεις, για τις οποίες καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια να παρουσιαστούν όσο γινόταν αυτούσιες. Η διαδικασία αυτή δεν ήταν εύκολη, καθώς έπρεπε να μεταφερθεί ο προφορικός λόγος των ηχογραφημένων συνεντεύξεων σε απλό, κατανοητό, γραπτό λόγο. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι πολλοί από τους ανθρώπους που έδωσαν συνέντευξη μίλησαν υπό συναισθηματική φόρτιση ή ότι είναι απλοί άνθρωποι του λαού χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση, μπορεί να κατανοήσει τη δυσκολία. Η όλη προσπάθεια αντιμετωπίστηκε με σεβασμό προς τους ανθρώπους που κατέθεσαν τη μαρτυρία τους και έγινε με τρόπο που δεν αλλοιώνει την ουσία αυτών που κατέθεσαν.
Οι συναντήσεις μας για συλλογή των συνεντεύξεων ήταν πάντα μια επώδυνη διαδικασία. Έδιναν την αφορμή να συγκεντρωθεί ξανά όλη η οικογένεια των ηρώων μαζί με φίλους και συστρατιώτες τους και μέσα σε κλίμα μεγάλης συγκίνησης να καταθέσουν όλοι τις μαρτυρίες τους. Ιδιαίτερα συγκινητικές ήταν οι λίγες περιπτώσεις που οι γονείς βρίσκονταν ακόμη εν ζωή. Όσο κι αν ο χρόνος επουλώνει πληγές και παρά το γεγονός ότι πέρασαν σαράντα τόσα χρόνια από την τραγωδία του 1974, οι αντιδράσεις από γονείς, αδέλφια, συγγενείς και φίλους ήταν σαν όλα να συνέβησαν χθες. Αισθάνεσαι πως ο χρόνος σταμάτησε σε εκείνη τη στιγμή που ο δικός τους άνθρωπος δεν γύρισε ποτέ.
Συγκλονιστικές είναι οι περιπτώσεις των αγνοουμένων που βρέθηκαν μετά από δεκαετίες τα οστά τους και έγιναν οι κηδείες τους. Αυτό το γεγονός λειτούργησε σαν βάλσαμο στις πληγές και στον πόνο τους και έθεσε μια τελεία στην πολύχρονη αναζήτηση της τύχης των δικών τους ανθρώπων. Τους έκαναν μια χριστιανική κηδεία και τώρα μπορούν να ανάβουν ένα καντήλι στον τάφο τους. Για τρεις απ’ αυτούς συνέβη να βρεθούν τα οστά τους την περίοδο συγγραφής του βιβλίου. Έτσι καταγράφεται και η κατάθεση της αγωνίας των δικών τους να βρεθούν επιτέλους τα οστά τους και η ανακούφιση από την εύρεσή τους. Κάποιοι περιμένουν ακόμα…
Από τις μαρτυρίες που καταγράφηκαν ξεχωρίζουν αυτές της νεότερης γενιάς και κυρίως των παιδιών των πεσόντων και αγνοουμένων. Μαζί με τους γονείς, είναι η τραγικότερη πτυχή του δράματος. Είναι τα παιδιά τους. Αυτά που έχασαν τον πατέρα όταν δεν ήταν ακόμη σε θέση να συνειδητοποιήσουν τι έγινε. Και τον γνώρισαν μέσα από φωτογραφίες και αφηγήσεις άλλων. Οι μαρτυρίες τους είναι συγκλονιστικές.
Από το σύνολο των μαρτυριών που καταγράφονται στο βιβλίο, αποτυπώνονται τραγικές αλήθειες για την κατάσταση που επικρατούσε στην Κύπρο πριν από την τουρκική εισβολή του 1974 και κατά τη διάρκεια των δύο φάσεων της εισβολής, στις 20 Ιουλίου και στις 14 Αυγούστου. Καταγράφεται συγκεκριμένα η άλωση της Εθνικής Φρουράς από τη στρατιωτική χούντα των Αθηνών, ο τραγικός διαχωρισμός του λαού σε μακαριακούς και γριβικούς, ενωτικούς και ανθενωτικούς, και η κορύφωση της εμφύλιας διαμάχης με την εκδήλωση του πραξικοπήματος. Πολλές αυθεντικές μαρτυρίες καταγράφουν το γεγονός ότι η μεγάλη μάζα των στρατεύσιμων Λυθροδοντιατών εστάλη ομαδικά στην πιο επικίνδυνη ζώνη του μετώπου, ως εκδικητικό μέτρο γιατί ήταν όλοι τους υποστηρικτές του Μακαρίου. Πολύ παραστατικά καταγράφεται ακόμη η κατάσταση που επικρατούσε στο μέτωπο, μια κατάσταση ανοργανωσιάς, σύγχυσης, έλλειψης ηγεσίας και καθοδήγησης, χωρίς επαρκή οπλισμό και εφόδια. Οι νέοι μας κατατάχθηκαν πρόθυμα για να υπηρετήσουν την πατρίδα και στάλθηκαν στις μάχες σαν πρόβατα στη σφαγή. Την πραγματική κατάσταση που επικράτησε τότε καταγράφουν πολύ παραστατικά και τέσσερις επιπρόσθετες συνεντεύξεις που λήφθηκαν από ισάριθμους ανώτατους αξιωματικούς εν αποστρατεία. Οι αυθεντικές μαρτυρίες τους τεκμηριώνουν αυτό που και οι απλοί πολίτες κατέθεσαν, ότι δηλαδή το 1974 η Κύπρος ήταν το θύμα μιας μεγάλης εθνικής προδοσίας και ότι οι νέοι μας, πεσόντες και αγνοούμενοι, χάθηκαν άδικα σ’ έναν προδομένο πόλεμο.
Οι συγγενείς όσων χάθηκαν νιώθουν περήφανοι γιατί οι δικοί τους άνθρωποι θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Αυτό δήλωσαν όλοι. Δηλώνοντας ταυτόχρονα πως χάθηκαν άδικα, σ’ έναν άνισο και προδομένο πόλεμο. Και πως είναι εξίσου άδικο, σαράντα χρόνια μετά, να κηδεύονται σ’ ένα μικρό κασονάκι τα λιγοστά οστά τους. «Χαλάλι της πατρίδας, αλλά ας όψονται τζείνοι που τα κάμασι», είπε ένας από τους τραγικούς γονείς.
ΣΗΜ. Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει τη Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2016, στις 7μ.μ. στο χωριό Λυθροδόντας.
πηγή. Αίγλη Τούμπα / parathyro.com
PODCAST
Watch tonight (27/10) at 18.00 the interview with the deputy Ambassador of Israel Ms Rotem Segev
The October 7th Hamas strike caught Israel, one of the supposedly safest countries in the world, off guard. What ‘s following since then is a real threat to the delicate balances in the Eastern Mediterranean and to the rest of the world. Today we are hosting the Deputy Chief of Mission of the embassy of the state of Israel in Cyprus, Ms Rotem Segev.
* How much has the October 7th attack by Hamas affected the people of Israel?
* There is a global debate regarding Israel’s right to self-defense and the protection of its citizens, whether it is justified to punish all Palestinians living in the Gaza Strip. Your Comment please.
*There is another battlefield, that of fake news and social media. How you dealing with this new reality as a state and more specifically as the embassy of the state of Israel in Cyprus?
*In the geopolitical analysis of events, there is an analysis that a world war is being waged in the Middle East with the direct or indirect participation of all actors in the region. What is your opinion?
*How is the State of Israel seeking to resolve the conflict with the Palestinians, Hamas and other actors in the region? What is considered as an ideal solution?
*How do you perceive Turkey’s attitude towards you?
*Thousands of Israeli citizens live in Cyprus, both in the Republic of Cyprus and in the occupied territories. How do they experience the crisis and how safe is the Republic of Cyprus as a destination?
Στο Spotify, Apple και Google podcasts, μπορείτε πλέον να ενημερώνεστε για τις υπηρεσίες που προσφέρει ο Δήμος Λευκωσίας, για τα νέα του Δήμου της πρωτεύουσας καθώς επίσης να γνωρίσετε τα ιστορικά του μνημεία, να επισκεφτείτε τα μουσεία του, να ενημερωθείτε για τις πολιτιστικές δράσεις και τους ανθρώπους που αγαπούν αυτή την πόλη.
Ο Δήμος Λευκωσίας είναι ο πρώτος Δήμος της Κύπρου που επιλέγει να επικοινωνήσει μέσω podcasts με τους δημότες αλλά και επισκέπτες του, και ένας από τους – αν όχι ο πρώτος – στην Ευρώπη που ενστερνίζεται το μέσο αυτό.
Τα podcasts του Δήμου Λευκωσίας παρουσιάζουν πληροφορίες χρηστικής αξίας για τους δημότες, κατοίκους, επιχειρηματίες και επισκέπτες του Δήμου Λευκωσίας. Επιπλέον παρουσιάζουν την ιστορία της πόλης και συστήνουν τα πολιτιστικά της μνημεία, τα μουσεία, τους χώρους πολιτισμού και θέατρα. Επιπρόσθετα γνωρίζουμε ανθρώπους που έζησαν, μεγάλωσαν και δημιούργησαν στη Λευκωσία, οι οποίοι μοιράζονται μαζί μας αγαπημένες τους διαδρομές ή τις αναμνήσεις τους.
Στα podcasts που έχουν ήδη δημοσιευθεί στο κανάλι του Δήμου Λευκωσίας σε Spotify, Apple & Google podcasts, μπορείτε να μάθετε πως μπορείτε να πληρώσετε online, να κάνετε τις αιτήσεις σας online, να παντρευτείτε στο Δήμο Λευκωσίας, να καταθέσετε τις αιτήσεις σας για το στεγαστικό σχέδιο αναζωογόνησης ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών, να πάρετε άδεια λειτουργίας για την επιχείρησή σας, να ανανεώσετε την άδεια κατοχής σκύλου ή να παρκάρετε δωρεάν το ηλεκτρικό σας όχημα.
Τα podcasts θα δημοσιεύονται στο κανάλι του Δήμου σε Spotify, Apple και Google podcasts εβδομαδιαίως.
Τα podcasts του Δήμου Λευκωσίας μπορείτε να ακούσετε ΕΔΩ
Τη φωνή τους στα πρώτα podcasts του Δήμου Λευκωσίας δανείζουν οι Παναγιώτης Κυριάκου, Πέγκυ Σπινέλη και Ανδρεας Φυλακτού.
Για εισηγήσεις, πρόσωπα που θα θέλατε να ακούσετε να μιλούν για την πόλη ή ιστορικά μνημεία που θα θέλατε να γνωρίσετε, επικοινωνήστε μαζί μας ΕΔΩ
O δήμαρχος των Λατσιών κος Χρήστος Πιτταράς στο σύντομο του χαιρετισμό συνεχάρηκε τον διευθυντή των εταιρειών κον Μάριο Αντωνίου και την ομάδα του, για τα εξαιρετικά αποτελέσματα αλλά και για το επαγγελματικό ήθος τους. Τόνισε χαρακτηριστικά “είμαι τυχερός που ως δήμαρχος των Λατσιών, έχουμε εταιρείες όπως τις KEY PARTNERS και SEE YOU TRAVEL, αλλά και επιχειρηματίες όπως ο φίλος ο Μάριος ο οποίος κοσμεί το επιχειρείν του δήμου μας”.